Kekeliruan Tentang Hibah Takaful dan Hibah Harta

Perkataan hibah sudah semakin membumi dalam penggunaan masyarakat Malaysia secara umumnya. Hibah kata pinjaman daripada Bahasa Arab yang membawa maksud hadiah, atau memberi hadiah.

Memberi hadiah itu sendiri merupakan sunnah yang dianjurkan oleh Nabi Muhammad SAW. Baginda bersabda:

تَهَادُوا تَحَابُّوا

“Hendaklah kalian saling memberi hadiah, nescaya kalian akan saling mencintai.”

– Hadis Riwayat Bukhari dalam Adab al-Mufrad

Berdasarkan konsep saling memberi hadiah atau hibah yang diambil daripada hadis di atas, ulama kontemporari telah mendatangkan satu konsep muamalat yang memberi manfaat kepada umat Islam pada dunia moden hari ini.

Istilah hibah ini dijenamakan menjadi satu konsep yang penting dalam hukum mualamat moden.

Konsep hibah dalam sistem mualat moden adalah pemberian seorang individu kepada individu yang lain atau pihak tertentu dan pemberian tersebut dilakukan semasa individu yang memberi masih hidup.

Pembahagian hibah tersebut dibuat oleh pemilik harta mengikut kehendak sendiri secara sukarela.

Kemudian daripada sebuah konsep, ia dijenamakan pula syarikat atau agensi berkaitan sebagai produk. Oleh itu hari ini, kita melihat seringkali perkataan hibah dipasarkan kepada masyarakat Islam dalam pelbagai bentuk.

Ada hibah takaful.
Ada hibah harta.
Ada hibah amanah.
Ada hibah bersyarat.

Dan macam-maca lagi jenis hibah yang kita boleh temui, khususnya dari laman media sosial.

Walaubagaimanapun, untuk perbincangan kali ini, kita akan memfokuskan kepada hibah takaful dan hibah harta sahaja.

Sebelum itu, bagi memudahkan lagi kefahaman tentang hibah, ada tiga elemen penting yang perlu kita ketahui dahulu. Dalam setiap proses hibah mesti ada perkara ini.

* Sebenarnya lima elemen – tapi untuk tujuan kefahaman ringkas bagi artikel ini, hanya akan dibincangkan tiga sahaja.

  1. Pemilik harta
  2. Penerima hadiah (hibah)
  3. Harta yang dihadiahkan

Perhatikan ketiga-tiga elemen ini dalam penjelasan seterusnya.

Definisi Hibah Takaful

Untuk memahami definisi hibah takaful, kita perlu faham dahulu maksud takaful. Seperti hibah, takaful juga berasal daripada istilah Bahasa Arab yang kemudiannya menjadi satu konsep dalam sistem muamalat Islam.

Takaful memberi maksud saling bantu membantu. Untuk memudahkan kefahaman, konsep takaful adalah satu sistem yang mana syarikat takaful akan mengumpulkan ‘dana sumbangan’ daripada setiap peserta takaful dengan satu akad yang sangat murni.

Iaitu jika berlaku kecelakaan salah seorang daripada peserta takaful, syarikat akan membayar pampasan kepada peserta tersebut. Secara tidak langsung, semua peserta telah membantu peserta yang ditimpa bencana tersebut.

Sebagai contoh, Ahmad telah menyumbang RM100 setiap bulan melalui Syarikat Takaful A. Beberapa tahun kemudian, Ahmad meninggal dunia, maka Syarikat Takaful A akan membayar sejumlah pampasan kepada waris Ahmad.

Pampasan yang dibayar kepada waris ini ada tiga cara atau kaedah yang boleh dipilih oleh Ahmad.

  1. Melalui penamaan pentadbir (wasi)
  2. Melalui penamaan mutlak (hibah)
  3. Melalui penamaan amanah

Kaedah atau cara kedua iaitu penamaan mutlak penerima wang pampasan takaful itulah yang dimaksudkan dengan hibah takaful. Maknanya, penerima yang telah dinamakan sebagai penerima wang pampasan tersebut, adalah penerima mutlak dan tidak perlu diagihkan atau difaraidkan wang tersebut kepada waris-waris yang lain.

Jadi secara ringkasnya, hibah takaful adalah pemberian wang pampasan (hadiah) oleh peserta takaful (pemilik harta) kepada orang yang dikehendakinya (penerima hadiah).

  • Pemilik harta – Peserta takaful (mesti menyumbang dengan mana-mana syarikat takaful)
  • Hadiah (harta) – wang pampasan
  • Penerima hadiah – waris / individu yang dinyatakan dalam akad hibah

Definisi Hibah Harta

Konsep yang sama juga dalam situasi hibah takaful. Perlu ada pemberi hibah, penerima hibah dan harta yang nak dihibahkan (hadiah).

Bezanya adalah pada jenis harta yang nak dihibahkan tersebut.

Hibah harta lebih luas. Apa-apa jua jenis harta yang dimiliki boleh dihibahkan.

Rumah, kereta, tanah kebun, barang kemas, wang simpanan dan apa sahaja harta yang kita miliki.

Contohnya, seorang bapa nak hibahkan sebuah rumah kepada anaknya.

  • Pemilik harta – bapa
  • Hadiah (harta) – rumah
  • Penerima hadiah – anak

Perbezaan Hibah Takaful dan Hibah Harta

Hibah takaful berfungsi untuk menyediakan wang tunai secara pantas kepada waris selepas kematian kita. Wang tunai ini akan diterima waris tanpa perlua melalui proses urus pusaka yang biasanya memakan masa berbulan bahkan sehingga bertahun.

Wang pampasan hibah takaful yang waris terima boleh digunakan untuk kelangsungan kehidupan waris. Lebih-lebih lagi jika waris yang ditinggalkan tidak bekerja dan mempunyai komitmen bulanan yang besar.

Hibah harta pula berfungsi untuk merancang kaedah perwarisan harta selepas berlaku kematian pemilik harta.

Segala jenis harta yang dimiliki boleh dihibahkan. Contohnya seorang suami hibahkan rumah dan kenderaan kepada isteri. Tujuannya supaya proses pentadbiran dan pengagihan harta selepas si suami meninggal dunia akan berjalan lebih mudah dan lancar.

Apabila kita hibahkan harta seperti rumah dan kenderaan, harta yang nak dihibahkan tersebut memang telah sedia ada milik kita. Berbeza dengan hibah takaful, wang pampasan yang akan dihibahkan tersebut hanya wujud selepas berlakunya kematian kita sebagai peserta takaful.

Kesimpulan

Ada yang bertanya, yang mana lebih bagus? Hibah takaful atau hibah harta?

Saya jawab kedua-duanya bagus. Perlu faham dahulu fungsi kedua-duanya. Dapatkan penjelasan daripada pakar.

Kedua-duanya penting dalam proses perancangan harta.

7 Kesilapan Dalam Merancang & Urus Harta

Isu harta pusaka merupakan isu yang panas sejak dari dulu lagi. Sehingga mengakibatkan sebanyak RM70 bilion harta rakyat Malaysia kena beku.

Jom kita bersama-sama Tuan Fakhrur Radzi yang merupakan seorang perunding harta pusaka Islam dalam topik ‘7 Kesilapan Dalam Merancang & Urus Harta’.

Previous ArticleNext Article

BNM Digesa Siasat, Kaji Semula Notis Premium Insurans – Sim


KUALA LUMPUR, 27 Nov (Bernama) — Bank Negara Malaysia (BNM) digesa menyiasat dan mengkaji semula tindakan syarikat insurans yang mengeluarkan notis kenaikan premium insurans, kata Ahli Parlimen Bayan Baru Sim Tze Tzin. 

Beliau yang mewakili beberapa Ahli Parlimen berkata BNM tidak harus membiarkan perkara ini dengan alasan ia merupakan keputusan perniagaan oleh syarikat.

“Kalau Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Kos Sara Hidup (KPDN) boleh melaksanakan siasatan pengambilan keuntungan berlebihan (excessive profiteering) ke atas kenaikan 10 sen sebiji telur, kenapa BNM tidak boleh membuat siasatan ke atas kenaikan berpuluh sehingga beratus peratus kenaikan premium? 

“Kenapa pihak berkuasa tidak boleh menyiasat adakah kenaikan caj hospital swasta sebagai pengambilan keuntungan berlebihan?,” katanya pada sidang media di Parlimen hari ini. 

Sim berkata beliau membangkitkan isu kenaikan caj hospital swasta dan kenaikan premium insurans kesihatan dalam sesi perbahasan peringkat jawatan kuasa Rang Undang-Undang Perbekalan 2025 bagi Kementerian Kesihatan pada Selasa.

“Saya menyambut baik kenyataan Menteri Kesihatan Datuk Seri Dr Dzulkifli Ahmad bahawa beliau akan mengadakan konsultasi bersama hospital swasta untuk mencapai pendirian penjagaan kesihatan berasaskan nilai. 

“Saya menaruh harapan menteri boleh berjaya,”  katanya.

Beliau juga berasa kesal dengan kenyataan media oleh Presiden Persatuan Hospital Swasta Malaysia Dr Kuljit Singh yang mempertahankan kenaikan premium insurans kesihatan antara 40 hingga 70 peratus sebagai tidak sangsi dan berpatutan.

Katanya, kenyataan Kuljit berkaitan premium insurans kesihatan amat dikesali kerana beliau cuba menegakkan benang yang basah.

“Umum diketahui, kenaikan premium insurans kesihatan berkait rapat secara langsung dan tidak langsung berhubung kenaikan caj hospital swasta yang melambung tinggi serta tidak terkawal.

“Caj hospital swasta yang melonjak sudah menjadi bebanan yang tinggi kepada syarikat insurans dan kini mereka melepaskan kos kepada pencarum insurans daripada golongan M40 ke atas,” katanya.

— BERNAMA