Cukai, Halal Haram

Hukum Lari Daripada Membayar Cukai

Soalan:

Apakah hukumnya lari daripada membayar cukai? Contohnya dengan menyembunyikan jumlah sebenar pendapatan yang diterima dalam borang cukai pendapatan. Jazakallahu khair.

Berdasarkan kepada AL-KAFI #1860: HUKUM LARI DARIPADA MEMBAYAR CUKAI yang dikeluarkan oleh Pejabat Mufti Wilayah Persekutuan.

Ringkasan Jawapan

Perbuatan lari daripada membayar cukai melalui pelbagai bentuk helah dan penipuan adalah dilarang kerana perbuatan menipu itu sendiri jelas satu bentuk dosa yang ditegah oleh agama. Selain daripada itu perbuatan tersebut boleh membawa kepada berkurangnya hasil dana negara, seterusnya menyukarkan kerajaan menyusun atur polisi ekonomi, merancang program-program pembangunan serta menghulurkan bantuan untuk kemaslahatan rakyat.

Huraian Jawapan

Alhamdulillah, segala puji bagi Allah, Tuhan Sekalian Alam. Selawat dan salam kepada Junjungan Besar Nabi Muhammad SAW, keluarga Baginda, para sahabat, tabi’in, tabi’ tabi’in dan mereka yang mengikut jejak langkahnya hingga ke hari pembalasan.

Cukai dalam Islam

Perbahasan berkenaan cukai menurut sudut pandang Islam merupakan satu perdebatan panjang yang menjadi khilaf ulama sejak zaman berzaman. Namun secara ringkasnya, setelah meneliti hujah dan pandangan para ulama, di samping melihat kepada realiti semasa, kerajaan harus untuk mengenakan cukai terhadap rakyat yang diletakkan dalam satu sistem yang teratur, dengan syarat-syarat yang ditetapkan. Suasana ekonomi sesebuah negara perlu diambil kira termasuk di Malaysia di mana keadaan ekonomi masih lagi tidak mencukupi untuk hanya bergantung kepada beberapa sumber dan hasil mahsul, justeru keperluan mengenakan cukai adalah bersifat mendesak.

Perbuatan lari daripada membayar cukai (tax evasion) merupakan satu gejala kronik yang menimpa banyak negara, termasuklah Malaysia yang telah mengakibatkan kerugian yang besar. Pada tahun 2016, laporan The Malaysian Reserve mendedahkan, kira-kira RM1 bilion cukai tidak diisytiharkan oleh golongan profesional di negara ini.[1] Pada 2019 pula, Jabatan Kastam Diraja Malaysia mendedahkan bahawa Kerajaan kerugian kira-kira RM90 juta pada tahun tersebut berikutan 1,800 kenderaan import yang dibawa masuk ke negara ini ‘lari’ daripada membayar cukai.[2]

Berikut kami senaraikan ringkasan beberapa fatwa yang dikeluarkan oleh badan-badan fatwa sedunia berkenaan isu ini:

1. Dar al-Ifta’ al-Misriyyah[3]

Perbuatan menipu dan memberikan maklumat palsu berkenaan pendapatan yang diterima untuk mengelak daripada cukai adalah diharamkan, bahkan ia merupakan salah satu dosa besar disisi syarak. Hal ini kerana perbuatan tersebut merupakan satu bentuk penipuan yang jelas dilarang oleh syarak, serta ia akan menyebabkan negara tidak dapat menjalankan fungsinya dengan baik kerana cukai merupakan antara sumber pendapatan penting sesebuah negara dalam menguruskan urusan rakyatnya.

2. Majlis al-Ifta’ wa al-Buhuth wa al-Dirasat al-Islamiyyah (Jordan)[4]

Kestabilan ekonomi negara dan memelihara harta awam merupakan Maqasid Syariah yang dituntut dan tugas merealisasikannya ialah tanggungjawab kolektif yang perlu dipikul oleh setiap rakyat. Perbuatan lari daripada membayar cukai merupakan satu ancaman terhadap objektif ini. Justeru, setiap Muslim mestilah tetap melaksanakan tanggungjawab membayar cukai dan patuh terhadap undang-undang negara, serta tidak terpengaruh dengan sikap mereka yang sengaja melanggar aturan percukaian yang telah ditetapkan.

Kesimpulannya, membayar cukai yang ditetapkan oleh kerajaan merupakan satu kewajipan selaras dengan kaedah agama yang menyeru mentaati arahan pemerintah pada perkara yang ada maslahat padanya.

Perbuatan lari daripada membayar cukai melalui pelbagai bentuk helah dan penipuan adalah dilarang kerana perbuatan menipu itu sendiri jelas satu bentuk dosa yang ditegah oleh agama, selain daripada akibat daripada perbuatan tersebut yang boleh membawa kepada berkurangnya hasil dana negara, seterusnya menyukarkan kerajaan menyusun atur polisi ekonomi dan merancang program-program pembangunan serta bantuan untuk rakyat yang memerlukan.

[1] Rujuk pautan: https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2016/08/15/kerajaan-rugi-rm1-bilion-kerana-doktor-elak-cukai/

[2] Rujuk pautan: https://www.sinarharian.com.my/article/59015/BERITA/Nasional/Kerajaan-rugi-RM90-juta-kenderaan-import-lari-cukai

[3] Rujuk pautan: www.dar-alifta.org/Home/ViewFatwa?ID=12092&title=الكذب%20للتهرب%20من%20الضرائب%20-%20فضيلة%20الدكتور%20نصر%20فريد%20واصل atau http://www.fatawa.com/view/13844/?search=&frompage=list

[4] Rujuk pautan: http://www.fatawa.com/view/1266/?search=&frompage=list

Baca juga artikel menarik ini:

Previous ArticleNext Article

Kutipan Hasil Cukai Berkurangan Selepas SST Dilaksanakan Semula Ganti GST – MoF 

KUALA LUMPUR, 10 Julai (Bernama) — Kutipan hasil cukai berasaskan penggunaan telah berkurangan selepas cukai jualan dan cukai perkhidmatan (SST) dilaksanakan semula bagi menggantikan cukai barang dan perkhidmatan (GST), menurut Kementerian Kewangan (MoF). 

MoF berkata selepas GST diperkenalkan pada April 2015, kutipan GST adalah sebanyak RM37.7 billion bagi tahun 2015; RM55.7 bilion (2016); RM60.5 bilion (2017); dan RM30.9 bilion (2018), iaitu sehingga Mei 2018 sahaja.

Selain itu, selepas SST dilaksanakan semula, kutipan SST adalah sebanyak RM5.4 bilion bagi tahun 2018, iaitu dari September 2018 hingga Disember 2018; RM27.6 bilion (2019), RM25.2 bilion (2020); RM25.5 bilion (2021); RM31.3 bilion (2022); dan RM35.4 bilion (2023), katanya.

“Secara keseluruhan, kutipan GST bagi tempoh dari April 2015 hingga GST dimansuhkan pada Mei 2018 adalah berjumlah RM184.8 billion manakala jumlah kutipan SST pula adalah sebanyak RM150.4 bilion bagi tempoh dari September 2018 hingga akhir tahun 2023,” kata MoF dalam jawapan bertulis yang disiarkan menerusi laman sesawang Parlimen pada Selasa. 

MoF berkata demikian bagi menjawab soalan Salamiah Mohd Nor (PN-Temerloh) mengenai adakah hasil cukai dan rizab negara meningkat selepas SST diperkenalkan semula serta adakah SST antara penyebab utama kenaikan harga barang secara berterusan.

Menurut Kementerian Kewanagan, jika dibandingkan jumlah kutipan hasil antara tempoh pelaksanaan GST dan SST, purata kutipan SST secara tahunan adalah 51.6 peratus lebih rendah daripada purata kutipan tahunan GST susulan skop kenaan SST adalah lebih kecil berbanding GST.

“Faktor utama jumlah kutipan SST menjadi lebih rendah adalah skop kenaan SST adalah lebih kecil iaitu meliputi 41 peratus daripada keseluruhan barang dan perkhidmatan dijual dalam pasaran berbanding 76 peratus daripada barang dan perkhidmatan dijual di bawah skop kenaan GST,” katanya. 

Sementara itu, MoF berkata pelaksanaan SST tidak boleh dianggap sebagai penyebab utama kenaikan harga barang secara berterusan kerana terdapat faktor lain seperti permintaan dan penawaran, harga komoditi global, harga barangan import serta kadar tukaran mata wang asing yang turut mempengaruhi penetapan harga barang dan perkhidmatan oleh perniagaan. 

“Terdapat juga peniaga dan penyedia perkhidmatan mengambil kesempatan dengan menaikkan harga barang dijual bagi meraih keuntungan berlebihan walaupun tidak terkesan dengan pengenaan SST,” kata MoF.

— BERNAMA